Suy Thoái Kinh Tế Là Gì? Bạn Cần Chuẩn Bị Những Gì Tối Thiểu Khi Sụp Đổ Kinh Tế Xảy Ra?

Suy thoái kinh tế là gì? Bạn nên chuẩn bị những gì khi suy thoái kinh tế xảy ra? Trong bài viết này, AnA Grocery sẽ trả lời một số các câu hỏi của bạn về sự sụp đổ kinh tế, nguyên nhân và những tác động của nó đối với xã hội cũng như cách bạn có thể bảo vệ bản thân và gia đình mình khi sự kiện này xảy ra.

Chúng ta đang tiến gần đến sự sụp đổ kinh tế toàn diện kể từ năm 2023 như thế nào?

Suy thoái kinh tế là thuật ngữ mô tả tình trạng kinh tế có chiều hướng sụp đổ một cách đột ngột và kéo dài đặc trưng bởi tỷ lệ thất nghiệp cao, năng suất lao động giảm, lạm phát và lãi suất tăng cao. Một quốc gia đang trong tình trạng suy thoái kinh tế cũng có thể gặp bất ổn xã hội và bất ổn dân sự. Trong những trường hợp nghiêm trọng, có thể xảy ra sự phá vỡ hoàn toàn về luật pháp và trật tự xã hội.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ kinh tế, nhưng nguyên nhân phổ biến nhất là sự mất tín nhiệm của người dân vào chính phủ khi chính phủ bị coi là tham nhũng hoặc bất tài. Các nguyên nhân khác bao gồm thiên tai, khủng hoảng tài chính và thất bại quân sự.

1. Siêu lạm phát

Khi một chính phủ in quá nhiều tiền mặt để cứu vãn nền kinh tế đang bị suy thoái, lạm phát sẽ xảy ra. Khi chính phủ mất kiểm soát trong việc tăng giá và tăng lãi suất như một phương pháp kiểm soát lạm phát, siêu lạm phát sẽ xảy ra. Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ vừa tăng lãi suất lên mức 5,1% trong khi 4,25 - 4,5% là mức lãi suất tham chiếu cao nhất của Mỹ kể từ tháng 12-2007, ngay trước cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, bạn có suy nghĩ điều gì về điều này?

 2. Lạm phát kèm suy thoái/ Lạm phát đình trệ (Stagflation)

Stagflation là một thuật ngữ được sử dụng để mô tả một nền kinh tế đang tăng trưởng chậm trong khi tỉ lệ lạm phát cao. Tình hình kinh tế như vậy đặt ra một vấn đề nan giải cho các nhà hoạch định chính sách vì các chính sách được thực hiện để kiểm soát lạm phát có thể đẩy mức thất nghiệp lên mức cao đáng báo động. Lạm phát kèm suy thoái và hậu quả của nó đối với nền kinh tế có thể kéo dài hàng năm hoặc hàng chục năm.

Hoa Kỳ đã trải qua tình trạng lạm phát kèm suy thoái trong suốt những năm 1960 và 1970. Sự phát triển kinh tế bị đình trệ trong thời gian đó và tỷ lệ lạm phát lên đến đỉnh điểm là 13%/năm ở Hoa Kỳ trong khi ở Vương quốc Anh là khoảng 20%/năm. Lạm phát đình trệ xảy ra rất khó để kiểm soát và các chính phủ phải chi rất nhiều tiền để đưa nền kinh tế trở lại đúng hướng.

3. Thị trường chứng khoán sụp đổ

Sự sụp đổ của thị trường chứng khoán là sự sụt giảm nhanh chóng và không lường trước được của giá cổ phiếu. Nó cũng có thể là kết quả của một sự kiện thảm khốc, khủng hoảng kinh tế hoặc sự sụp đổ "bong bóng" đầu cơ dài hạn của các nhà đầu tư. Phản ứng hoảng loạn của công chúng về sự sụp đổ của thị trường chứng khoán cũng có thể là nguyên nhân chính dẫn đến sự kiện này, gây ra tình trạng bán tháo hàng loạt khiến giá cổ phiếu lao dốc không phanh.

Những thảm hoạ nổi tiếng tiêu biểu không thể không nhắc đến gồm: Cuộc Đại suy thoái năm 1929, Thứ hai Đen tối năm 1987, Bong bóng Dotcom năm 2001, Cuộc Khủng hoảng Tài Chính năm 2008 và Đại dịch COVID-19 năm 2020.

Sau đây là một số đặc điểm của sự sụp đổ kinh tế:

a) Lãi suất tăng
Trong thời kỳ suy thoái kinh tế, lãi suất đạt đỉnh ở mức cao bất thường và nó hạn chế lượng tiền sẵn có cho các nhà đầu tư muốn đầu tư vào một thị trường nào đó. Lãi suất cao cản trở tăng trưởng kinh tế do các nhà đầu tư, tập đoàn và chính phủ thấy tốn kém do chi phí vốn cao.

Khi một công ty lớn không thể trả nợ và phải bán tài sản để hoàn tất khoản vay cho các chủ nợ, các nhà đầu tư sẽ mất niềm tin vào công ty và do dự cho các công ty khác trong cùng ngành vay tiền. Điều này có thể dẫn đến hiệu ứng domino và gây ra sự sụp đổ kinh tế.

Lãi suất tăng cũng tác động trực tiếp đến người tiêu dùng. Người tiêu dùng cắt giảm chi tiêu khi lãi suất tăng vì họ phải trả nhiều tiền hơn cho các khoản vay và nợ thẻ tín dụng. Nó làm giảm nguồn "cầu" từ người tiêu dùng và khiến việc tăng trưởng kinh tế bị chậm lại.

Tăng lãi suất cũng có thể gây ra khủng hoảng tiền tệ dẫn đến các nhà đầu tư nước ngoài rút tiền ra khỏi đất nước và điều này khiến đồng tiền mất giá. Đồng tiền mất giá trị làm cho hàng hóa nhập khẩu đắt hơn và có thể dẫn đến lạm phát.

b) Khủng hoảng nợ công

Hy Lạp vỡ nợ lây lan sang các quốc gia khác trong Liên minh châu Âu

Nợ chính phủ do chính phủ ban hành để tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng thâm dụng vốn. Khi một quốc gia nhận quá nhiều khoản vay và không thể trả các khoản thanh toán gốc và lãi, thì quốc gia đó đang ở trong một cuộc khủng hoảng nợ quốc gia.

Khủng hoảng nợ công ảnh hưởng rất lớn đến ngân hàng. Khi chính phủ vỡ nợ, các ngân hàng nắm giữ trái phiếu vô giá trị của chính phủ dẫn đến sự mất niềm tin vào hệ thống ngân hàng và mọi người sẽ bắt đầu rút tiền khỏi ngân hàng, từ đó gây ra bất ổn xã hội và bất ổn chính trị. Khi một chính phủ không có khả năng trả nợ, họ sẽ phải cắt giảm chi tiêu, và điều này dẫn đến các dịch vụ công cũng giảm theo.

Cuộc khủng hoảng nợ công châu Âu là một ví dụ về cách mà một cuộc khủng hoảng nợ công có thể dẫn đến sự sụp đổ kinh tế. Cuộc khủng hoảng lan sang các quốc gia khác trong Liên minh châu Âu và dẫn đến mất niềm tin vào đồng euro.

c) Khủng hoảng nội tệ

Khi niềm tin của nhà đầu tư vào đồng tiền của một quốc gia giảm do lo ngại về khả năng thanh toán các nghĩa vụ nợ hoặc đạt được lợi nhuận theo thỏa thuận của chính phủ, một cuộc khủng hoảng nội tệ có thể xảy ra.

Một cuộc khủng hoảng nội tệ cũng có thể gây ra khủng hoảng nợ công vì chính phủ sẽ phải in thêm tiền để trả nợ và điều này sẽ khiến đồng tiền mất giá.

Cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997 bắt nguồn từ cuộc khủng hoảng tiền tệ trong nước. Cuộc khủng hoảng bắt đầu ở Thái Lan khi chính phủ Thái Lan buộc phải phá giá đồng tiền của mình, đồng Baht. Sự mất giá của đồng Baht dẫn đến mất niềm tin vào các đồng tiền châu Á khác, và điều này dẫn đến một cuộc khủng hoảng kinh tế khu vực. Cuộc khủng hoảng lan sang Indonesia, Hàn Quốc và các quốc gia khác ở Đông Nam Á, dẫn đến sự sụt giảm trong thương mại và đầu tư.

Cuộc Khủng hoảng Tài chính năm 2008 cũng bắt nguồn từ cuộc khủng hoảng tiền tệ trong nước. Khởi đầu là ở Hoa Kỳ khi những người cho vay thế chấp dưới chuẩn bắt đầu vỡ nợ đối với các khoản vay của họ. Việc vỡ nợ dẫn đến mất niềm tin vào đồng đô la Mỹ và điều này dẫn đến khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Cuộc khủng hoảng lan sang châu Âu và các khu vực khác trên thế giới, dẫn đến sự sụt giảm trong thương mại và đầu tư.

d) Khủng hoảng tiền tệ toàn cầu

Thảm họa tiền tệ toàn cầu xảy ra khi một đồng tiền lớn được sử dụng trong thương mại quốc tế giữa người dân, doanh nghiệp và chính phủ. Đồng đô la Mỹ là đồng tiền dự trữ của thế giới, vì vậy mọi diễn biến của khủng hoảng tiền tệ toàn cầu hầu như đều xoay quanh nó. Một cuộc khủng hoảng tiền tệ toàn cầu có thể dẫn đến sự sụp đổ kinh tế vì nó sẽ khiến đồng tiền của tất cả các quốc gia mất giá.

Có phải chúng ta đang hướng tới sự sụp đổ kinh tế kể từ năm 2023?

Hậu quả của sự sụp đổ kinh tế là cực kì nghiêm trọng. Chúng bao gồm tỷ lệ thất nghiệp cao, nghèo đói, tội phạm và bất ổn xã hội. Trong một số trường hợp, người dân thậm chí có thể chết đói gây ra bởi khủng hoảng lương thực. Với việc giá lương thực, khí đốt và các mặt hàng khác có xu hướng tăng vọt, cũng như nợ quốc gia ngày càng tăng, viễn cảnh sụp đổ kinh tế trong những năm tới ngày càng trở nên rõ nét và không còn nằm ở mức suy đoán vô căn cứ nhưng chỉ có thời gian mới có thể trả lời được tương lai sẽ ra sao đối với nền kinh tế.

5 giai đoạn của sự sụp đổ kinh tế là gì?
Năm giai đoạn của sự sụp đổ kinh tế là:

- Giai đoạn Một: Trước khi sụp đổ - Giai đoạn nền kinh tế đang suy thoái, nhưng chưa đến mức sụp đổ

- Giai đoạn Hai: Sụp đổ - Giai đoạn mà nền kinh tế đã đạt đến điểm không thể quay lại và bắt đầu rơi tự do

- Giai đoạn Ba: Hậu sụp đổ - Giai đoạn mà nền kinh tế đã chạm đáy và đang bắt đầu phục hồi

- Giai đoạn Bốn: Tái thiết - Giai đoạn mà nền kinh tế đang dần trở lại quỹ đạo

- Giai đoạn Năm: Phục hồi - Giai đoạn mà nền kinh tế đã phục hồi hoàn toàn

Bạn có thể làm gì để chuẩn bị cho sự sụp đổ kinh tế?

Để bảo vệ bản thân và gia đình trong thời kỳ suy thoái kinh tế, điều quan trọng bạn nên làm là dự trữ một khoản tiền mặt vừa đủ và các loại nhu yếu phẩm cần thiết, vì trong tình trạng suy thoái và hỗn loạn, việc đảm bảo cho sự tồn tại của mỗi người qua cơn khủng hoảng vẫn là điều quan trọng hơn hết, cũng như suy nghĩ đến kế hoạch về một nơi ở tạm thời có thể là chỗ ở của những người thân quen, thân tín nếu mọi thứ trở nên tồi tệ. Điều quan trọng nữa là bạn cần phải biết cách tự bảo vệ mình vì tỉ lệ tội phạm sẽ gia tăng trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế. Trong thời gian này, hàng hóa sẽ trở nên khan hiếm và đắt đỏ khiến bạn khó mua hơn và, hoặc phải mua với giá cao hơn. Đó chính là lý do tại sao bạn nên giữ trong nhà một số loại thực phẩm, nước uống và một đồ dùng cần thiết ngay từ lúc này tránh việc phải đi ra ngoài thường xuyên để đảm bảo an toàn. Bằng cách này, bạn và gia đình sẽ được bảo vệ và ít chịu ảnh hưởng hơn khi tình hình xã hội diễn biến phức tạp. 

Hy vọng qua bài viết này, AnA Grocery sẽ giúp bạn trang bị thêm một số kiến thức về kinh tế - chính trị để bạn có cái nhìn tổng thể về sự sụp đổ kinh tế trong những năm sắp tới và có cho mình và gia đình kế hoạch tốt nhất để đối phó với những hậu quả mà thảm hoạ này để lại.