Viên Uống Potassium Iodide - Giải Pháp Dự Phòng Cho Trường Hợp Nhiễm Phóng Xạ

Potassium Iodide, hay Kali Iodide (KI), là một hợp chất hóa học có chứa i-ốt, thường được người ta đặc biệt sử dụng dự phòng trong trường hợp khẩn cấp tiếp xúc với các phản ứng hạt nhân để bảo vệ tuyến giáp khỏi các bức xạ hạt nhân hay thậm chí là khỏi các bức xạ tia X. Vậy tuyến giáp đối với cơ thể người quan trọng như thế nào? Nắm được khái niệm cơ bản và công dụng của hợp chất Potassium Iodide, chúng ta sẽ đặt câu hỏi tuyến giáp là gì và tại sao trong những tình huống nguy hiểm có khả năng cao bị tiếp xúc với các phản ứng hạt nhân cần phải chú ý bảo vệ tuyến giáp hơn hết? Để giải quyết những thắc mắc trên, chúng ta sẽ cùng nhau đi đến khám phá từng vấn đề có liên quan đến hợp chất này, cũng như sẽ mổ xẻ các định nghĩa xoay quanh mà bạn cần nắm để trang bị thêm kiến thức cho bản thân một cách đầy đủ, qua đó có thể tự mình đưa đến quyết định có nên dự trữ Potassium Iodide trong danh sách dự phòng hay không.

Như được đề cập ở trên, Potassium Iodide có chức năng bảo vệ tuyến giáp khỏi những mối nguy tiềm tàng sau khi cơ thể tiếp xúc với các chất phóng xạ hoặc các bức xạ tia X. Do đó, trước hết, chúng ta cần tìm hiểu về tuyến giáp, chức năng của tuyến giáp trong cơ thể và tầm quan trọng của tuyến giáp đối với cơ thể con người.

1. Tuyến giáp là gì? 

Tuyến giáp là một tuyến nội tiết quan trọng của cơ thể nằm ở vùng cổ trước, trước khí quản, bao gồm hai thùy và một eo nối kết với nhau tạo thành hình cánh bướm. Tuyến giáp sẽ hấp thu i-ốt để tiết ra các hormone tuyến giáp, tham gia vào quá trình điều chỉnh trao đổi chất cơ bản của cơ thể, điều này sẽ tác động tới nhịp tim, hệ thần kinh, nhiệt độ cơ thể, tâm trạng, các chức năng của tim, xương và cơ. (Xem ảnh bên dưới)

Hình ảnh tuyến giáp (phần màu hồng) có hình dáng cánh bướm bọc quanh xương cổ dưới của người

Tế bào tuyến giáp là tế bào duy nhất trong cơ thể có thể hấp thụ i-ốt. Vì vậy, chức năng chính của cơ quan này là tổng hợp i-ốt từ nguồn thực phẩm mà chúng ta ăn vào, từ đó chuyển hóa tạo thành các hormone tuyến giáp (hay còn gọi là hormone giáp trạng) thông qua việc gắn với acid amin tyrosine. Hormone giáp trạng gồm có thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3).

Sau khi tạo ra, hormone giáp trạng sẽ được phóng thích vào máu và vận chuyển đi khắp cơ thể nhằm thực hiện một loạt các nhiệm vụ quan trọng. Khi các hormone này được sử dụng, một lượng i-ốt có trong chúng sẽ giải phóng ra và được tuyến giáp hấp thụ ngược trở lại để tạo ra nhiều hormone tuyến giáp hơn. Ngoài ra, cơ quan này còn sản xuất hormone calcitonin, có tác dụng vận chuyển canxi vào xương để góp phần tăng cường sức mạnh cho xương.

Bình thường, tuyến giáp sản xuất khoảng 80% T4 và khoảng 20% ​​T3. Tuy nhiên, hormone T3 sở hữu “sức mạnh” gấp 4 lần so với T4. Chính vì vậy sau khi được phóng thích ra khỏi tuyến giáp, dưới tác động của một số enzym trong các mô như gan hoặc thận, hormone T4 có thể biến đổi thành T3 để hoạt động. Mọi tế bào trong cơ thể đều phụ thuộc vào hormone tuyến giáp để điều hòa trao đổi chất. Dưới đây là một số vai trò quan trọng của hormone tuyến giáp đối với cơ thể:

• Kích thích hoạt động của tim, tăng cường sự co bóp, tăng hô hấp để cung cấp oxy cho sự chuyển hóa ở các mô
• Tăng cường hoạt động của não bộ và hoàn thiện hệ thần kinh
• Điều hòa thân nhiệt
• Duy trì cân nặng của cơ thể
• Thúc đẩy quá trình trao đổi chất trong cơ thể, kích thích sự sinh trưởng phát dục
• Tác động đến sự phát triển và hoạt động của tuyến sinh dục và tuyến sữa
• Tăng cường chuyển hóa glucid gây tăng đường huyết
• Tăng cường chuyển hóa lipid tạo năng lượng cho cơ thể hoạt động
• Điều tiết và duy trì lượng photpho, canxi trong máu luôn ở nồng độ 1%
• Tăng cường sức mạnh cơ xương cũng như kích thích sự phát triển của da, tóc và móng

2. Vì sao chúng ta phải dùng Potasssium Iodide để bảo vệ tuyến giáp khi bị nhiễm phóng xạ? 

Tiến sĩ Aroon Kongchoo, chuyên gia nội tiết và chuyển hóa của bệnh viện Vejthani giải thích rằng bệnh tuyến giáp có thể được chia thành 2 loại là cường giáp (nhiễm độc giáp, tuyến giáp hoạt động quá mức) và suy giáp (tuyến giáp kém hoạt động). Suy giáp làm tuyến giáp sản xuất ít hormone tuyến giáp hơn nhu cầu của cơ thể, dẫn đến bệnh viêm tuyến giáp Hashimoto, khiến bạn dễ bị kiệt sức, thường xuyên cảm thấy buồn ngủ, dễ tăng cân và tóc rụng. Cường giáp tạo ra lượng hormone tuyến giáp dư thừa dẫn đến một số bất thường, chẳng hạn như đổ mồ hôi nhiều, ủ rũ, sụt cân, đau tim và thậm chí tử vong trong những trường hợp nặng. 

Việc sử dụng Potassium Iodide, hay KI, chủ yếu được sử dụng để bảo vệ tuyến giáp khỏi bức xạ hạt nhân. Khi nhà máy hạt nhân bị rò rỉ, i-ốt phóng xạ sẽ phóng thích vào môi trường xung quanh. Khi người dân ở trong vùng bị ảnh hưởng hít vào hoặc ăn phải nguồn thức ăn nhiễm iốt phóng xạ, nó sẽ tích lũy trong tuyến giáp và tăng nguy cơ ung thư tuyến giáp. KI hoạt động bằng cách bão hòa tuyến giáp với i-ốt phi phóng xạ, giúp ngăn ngừa sự hấp thụ i-ốt phóng xạ.

Khi được sử dụng với liều lượng khuyến cáo, KI có hiệu quả trong việc giảm nguy cơ ung thư tuyến giáp ở những cá nhân hoặc quần thể có nguy cơ hít phải hoặc nuốt phải các chất phóng xạ. KI làm ngập tuyến giáp với i-ốt phi phóng xạ và ngăn cản sự hấp thu các phân tử phóng xạ, sau đó bài tiết qua nước tiểu.

3. Cách sử dụng Potassium Iodide:

Liều lượng Potassium Iodide được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ chấp thuận cho trường hợp trước và ngay sau khi nhiễm i-ốt phóng xạ (tối đa trong vòng 24 giờ) như sau:

• Trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi: 16 mg 
• Trẻ em 1 tháng đến 3 tuổi: 32 mg 
• Trẻ em 3 tuổi đến 18 tuổi: 65 mg
• Người lớn: 130 mg

Có thể nghiền nát viên và khuấy đều với nước trái cây để dễ uống hơn.

LƯU Ý:

1. Không dùng KI trừ khi bạn được hướng dẫn bởi các quan chức y tế công cộng, tổ chức ứng phó khẩn cấp hoặc một nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe
2. KI có thể gây ra các ảnh hưởng có hại cho sức khỏe
3. KI chỉ hữu ích trong các tình huống cụ thể đối với một số nhóm người nhất định
4. Không sử dụng muối ăn hoặc thực phẩm thay thế cho KI. Chúng không giúp giải độc phóng xạ và ăn một lượng lớn có thể gây hại
5. Chỉ sử dụng các sản phẩm KI đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) phê duyệt. Thực phẩm chức năng có chứa i-ốt có thể không có tác dụng bảo vệ tuyến giáp và có thể gây tổn thương cho cơ thể

4. Cách bảo quản Potasssium Iodide:

Potassium Iodide nên được lưu trữ ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng và độ ẩm. 

Khi bảo quản đúng theo như hướng dẫn trên nhãn dán, viên uống KI sẽ ổn định và không mất tác dụng theo thời gian. Dù vậy, các nhà sản xuất phải dán nhãn sản phẩm với thời hạn sử dụng để đảm bảo người tiêu dùng mua các sản phẩm an toàn và hữu ích.

Kết luận

Viên uống Potassium Iodide là một phần không thể thiếu cho những sự kiện có quy mô huỷ diệt trên diện rộng như rò rỉ phóng xạ hay chiến tranh hạt nhân. Nó có thể bảo vệ tuyến giáp khỏi bức xạ trong trường hợp khẩn cấp về hạt nhân hoặc phóng xạ. Tuy không thể bảo vệ toàn bộ cơ thể khỏi bức xạ hạt nhân nhưng KI giúp bảo vệ tuyến giáp, một trong những cơ quan quan trọng nhất của cơ thể điều tiết sự hoạt động bình thường của tim, hệ thần kinh, hệ vận động,... Điều quan trọng là phải làm theo hướng dẫn của các tổ chức y tế và bảo quản KI ở nơi khô ráo, thoáng mát. Bạn nên xem xét thêm KI vào danh sách dự phòng của mình và chọn mua sản phẩm uy tín, chất lượng có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.

Nguồn: Tổng hợp